Η Μελίβοια

Χωριό του Δήμου Αγιάς, της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας, της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 392 μέτρων (1), στις ανατολικές υπώρειες του όρους Κίσσαβος (Όσσα), προς τη μεριά του Αιγαίου πελάγους. Σύμφωνα με την απογραφή του 2021 έχει πληθυσμό 1,245 άτομα (2). Είναι έδρα Δημοτικής Κοινότητας. Η παλιά ονομασία του ήταν Αθανάτη.

Ιστορική αναδρομή.

Η πρώτη αναφορά σε οικισμό (πόλη) με το όνομα Μελίβοια απαντάται στην Ομήρου Ιλιάδα (3), ως μία από τις τέσσερεις πόλεις που ανήκαν στο βασίλειο του Φιλοκτήτη και έλαβαν μέρος στην Τρωική Εκστρατεία.

Έκτοτε, συναντάμε σποραδικές αναφορές στην αρχαία γραμματεία που διασώθηκε. Ο Ηρόδοτος, αναφέρει ότι στις ακτές της εκβράστηκε μέρος του βυθισμένου στόλου των Περσών το 480 π.Χ. (4).  

Φαίνεται ότι καταστράφηκε, κατόπιν πολιορκίας από τους Ρωμαίους, ενώ η θέση της πόλης αυτής δεν έχει ταυτοποιηθεί ακόμα, παρά τις προσπάθειες ταύτισης με βάση τις πηγές της γραμματείας, διάφορα ευρήματα και ανασκαφές.

Πολλους αιώνες αργότερα, ανάμεσα στην Οθωμανική απογραφή του 1424 και την Οθωμανική απογραφή του 1454-1455, εμφανίζεται ο οικισμός Θανάτου (Χώρα), στη σημερινή θέση του και με το όνομα (Α)Θανάτη (Sanatos) (5), «επιζεί» έως την 20η Οκτωβρίου 1920, οπότε και μετονομάστηκε σε Μελίβοια.

Διοικητικά – πληθυσμιακά στοιχεία. 

Μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας το 1881, έπειτα από σειρά συνθηκών, μαζί με άλλα χωριά (Αγυιά, Ρέτσανη, Τουρκοχώρι, Δέσιανη, Τσεκίρι, Νιβόλιανη, Δογάνη, Ποταμιά, Γερακάρι, Κερμενλή, Σελίτσανη, Τσούξανη, Πλασία, Σκήτη, Κάπιστα, Μαρμάργιανη) αποτελούν το νεοσύστατο δήμο Δωτίου, με πρωτεύουσα την Αγυιά (7). Η Αθανάτη, τότε, εμφανίζεται με πληθυσμό 1081 άτομα, επί συνολικού πληθυσμού του δήμου 7.852 άτομα, ενώ ο δήμος ανήκει στη Β’ τάξη.

Κατόπιν, την 31-08-1912, αποσπάται από το δήμο Δωτίου και καθίσταται αυτόνομη Κοινότητα, ως «έχουσα άνω των 300 κατοίκων» και γίνεται έδρα σχολείου «στοιχειώδους εκπαιδεύσεως», με το όνομα Αθάνατον (8), ενώ την 20-10-1920, ο οικισμός μετονομάζεται σε Μελίβοια (9).

Έπειτα, την 04-12-1997, ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητα Μελιβοίας και προσαρτάται στο (νεοσύστατο) δήμο Μελιβοίας (10). Τέλος, την 07-06-2010, ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Μελιβοίας και προσαρτάται στο δήμο Αγιάς (11).

 

---

1. Κέντρο Ψηφιακής Γεωγραφικής Εκπαίδευσης – ΠΤΔΕ, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη. https://www.arcgis.com/home/item.html, οικισμοί_Θεσσαλία_250_500.
2. Εφημερίδα της Κυβέρνησεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, Φ.Ε.Κ. 3134 τεύχ. Β’, Απόφ. Αριθμ. 3379/Β4 – 550
3. Ραψωδία Β’ στίχ. 715-720, Ε.Κ.Π.Α., μετάφραση Όλγας Κομνηνού-Κακριδή, http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/omhros/il02.htm
4. Ηρόδοτος, Ἱστορίαι ([7.188.3, https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/library)
5. Θεσσαλία – Ιστορία, έκδοση Ε.Τ.Ε.Δ.Κ. 2006.
6. Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, Φ.Ε.Κ. 66 τεύχ. Β’, Απόφ. Αριθμ. 41740/20-10-1920.
7. Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, Φ.Ε.Κ. 126 τεύχ. Α’, 02-04-1883.
8. Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, Φ.Ε.Κ. 262 τεύχ. Α’, 31-08-1912.
9. Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, Φ.Ε.Κ. 66 τεύχ. Β’, 20-10-1920.
10. Εφημερίς της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, Φ.Ε.Κ. 244 τεύχ. Α’, 04-12-1997.
11. Εφημερίς της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, Φ.Ε.Κ. 87 τεύχ. Α’, 07-06-2010.